Nét đẹp tinh tế trong trang phục của người phụ nữ Pà Thẻn

Pà Thẻn là dân tộc ít người sinh sống ở nhiều tỉnh trên địa bàn cả nước. Trên địa bàn huyện Chiêm Hóa dân tộc Pà Thẻn chủ yếu sinh sống tại thôn Khuổi Hóp, xã Linh Phú. Từ bao đời nay, người Pà Thẻn vẫn lưu giữ được nhiều nét văn hóa truyền thống, biểu hiện rõ nét đẹp tinh tế trong trang phục của người phụ nữ. Màu trắng của vòng bạc nổi bật trên nền đỏ, hoa văn hình học trên áo… đã tạo cho bộ trang phục của người Pà Thẻn những nét riêng và độc đáo.

Điều mà chúng ta dễ nhận thấy khi nhìn thấy bộ nữ phục của người phụ nữ Pà Thẻn đó là chính màu đỏ. Theo phong tục truyền thống của người Pà Thẻn, màu đỏ cũng là màu mang ý nghĩa đặc trưng của dân tộc. Bà Tái Thị Hải ở thôn Khuổi Hóp chia sẻ: Với một thiếu nữ Pà Thẻn trưởng thành, chuẩn bị đi lấy chồng thì phải tự tay mình thêu, dệt được bộ khăn, váy, áo để về nhà chồng cùng các vật dụng khác như chăn, gối. Vì vậy, trang phục của phụ nữ Pà Thẻn không chỉ là chuyện ăn mặc mà còn đánh dấu sự trưởng thành của người con gái mới lớn, là truyền thống trong mỗi gia đình. Một bộ nữ phục của người Pà Thẻn thường có: khăn, áo, thắt lưng, váy, yếm. Nữ thường để tóc dài vấn khăn quanh đầu, hai đầu khăn có đính hai chùm tua rua màu vàng, đỏ trông đẹp và lạ mắt. Loại khăn dài vấn đầu của họ gồm 1 đôi: khăn trong làm bằng vải sợi bông nhuộm chàm, khăn ngoài được làm bằng vải màu đỏ dệt xen những sọc trắng. Khi sử dụng, khăn trong được quấn nhiều vòng xung quanh đầu, tạo thành một vành rộng, sau đó mới quấn lớp khăn ngoài. Quấn xong, người ta dùng chỉ khâu đính để giữ cho khăn không bị xô lệch, vì vậy có thể tháo ra khỏi đầu mà không cần quấn lại. Ngoài áo, phụ nữ Pà Thẻn còn dùng yếm, mặt yếm hình thoi được ghép lại từ nhiều mảnh vải đỏ, đường viền màu trắng; tiếp giáp với dải dây ở phía trên được trang trí thêm các viền bằng len đỏ. Khi mặc đeo yếm vào cổ thắt dây sau gáy. Trước đây yếm được mặc hàng ngày cùng với bộ váy áo, nhưng hiện nay chỉ mặc trong các dịp hội hè, lễ tết.

Chị Triệu Thị May cho hay: Với chiếc áo không cổ đặc trưng của người Pà Thẻn, các cô gái trẻ ngày nay thường mặc thêm một chiếc áo sơ mi ở bên trong và lật cổ áo ra bên ngoài tạo thành cổ áo mềm mại, nổi bật trên nền vải đỏ. Thêm vào trang phục áo là chiếc dây quấn quanh eo buộc thắt trước bụng tăng thêm vẻ cân đối duyên dáng cho bộ trang phục. Góp phần tăng thêm vẻ đẹp của bộ trang phục là chiếc váy màu đỏ với những mảng được phối màu hài hòa giữa nghệ thuật dệt thổ cẩm và ghép vải kết hợp các mảng mầu đen ở hai bên cánh tay. Trên nền vải đỏ của thân áo, tay áo, gấu là những dạng hoa văn hình học, hình núi, hình sao… được khéo léo trang trí cho các mảng màu.  Đó chính là nét tinh hoa truyền thống, nét đẹp tinh tế của bộ trang phục nữ Pà Thẻn được các thế hệ trước truyền dạy lại cho thế hệ sau. Cùng với trang phục, phụ nữ Pà Thẻn còn làm đẹp bằng các đồ trang sức như vòng cổ, vòng tay bằng bạc. Màu trắng của vòng bạc nổi bật trên nền đỏ, hoa văn trên áo khiến người phụ nữ Pà Thẻn trông vô cùng duyên dáng, ấn tượng.

Ông Tái Văn Mùi là người con của đồng bào dân tộc Pà Thẻn, hiện đang là Chủ tịch UBND xã Linh Phú cho biết: Xét nhìn tổng thể, bộ trang phục của phụ nữ Pà Thẻn thể hiện kỹ thuật ghép vải và thêu chỉ màu hài hòa. Xen giữa các mảng dệt mảng hoa văn, còn là các họa tiết thêu bằng tay với nhiều màu sắc sặc sỡ. Chính điều đó làm cho bộ trang phục của phụ nữ Pà Thẻn vừa độc đáo vừa mang đậm bản sắc văn hóa của dân tộc mình. Giữa các lớp tuổi trong cùng giới, trang phục hoàn toàn tương đồng, có khác chút ít về mô típ hoa văn, tuy nhiên người già và trẻ em thường mặc những bộ trang phục đơn giản hơn thanh niên. Ngày nay, người Pà Thẻn vẫn mặc trang phục truyền thống trong những dịp lễ hội, ngày Tết cổ truyền và họ coi đây như một nét văn hóa cần được bảo tồn và gìn giữ./.

Hải Hà - Hồng Nhung

Tin cùng chuyên mục